Öncelikle Elektrik Bandı Nedir?
Elektrik bandı ilk olarak 1940’larda 3M şirketi tarafından tasarlanmıştır. Neme, aşınmaya ve korozyona karşı mükemmel dirence sahip, ekonomik, genel amaçlı bir yalıtım bandıdır. Yapımında birçok plastik kullanılabiliyor olsa da üretiminde yaygın olarak vinil kullanılır. Çünkü vinil benzer maddelere göre daha fazla esneme kabiliyetine sahiptir. Ayrıca güvenilir bir elektrik bandı aşırı ısındığında yanmadığına dair bir sertifikaya sahip olmalıdır. Dayanıklılığı açısından da tercih sebebi olan elektrik bantları bazı aşındırıcı asitlere karşı da dayanıklıdır. Bunlara ek olarak esnekliğini kaybetmeden ve değiştirilmesi gerekmeden önce çok uzun bir ömre sahiptir. Sonuç olarak, elektrik bandı uzun süre iyi bir yalıtımın korunmasında etkilidir.
Elektrik Bantlarının Kullanım Alanları ve Amaçları
Elektrik (izolasyon) bantlarının birden fazla kullanım amacı vardır. Bunlardan ilki; bir elektrik telinin etrafına sarıldığında, devre kesicinin kapanmasına ve elektrikli cihaza giden elektrik akışının durmasına neden olabilecek bir kısa devre oluşma durumuna karşın, yanlışlıkla başka bir telden geçen elektrik akımını durdurmaktır. Ayrıca daha tehlikelisi, kısa devreler bir elektrik yangınına sebep olabilir. İzole bantlar yangın ihtimalini de en aza indirme görevini üstlenir.
Elektrik bantlarının diğer görevi ise güvenlik. Kablonun canlı olması ve birisinin dokunması durumunda olası bir elektrik çarpmasını durdurmaktır. İş güvenliği açısından elektrik çarpmalarına önlem almak amacıyla da bu bantlar kullanılır. Çıplak tele; bandın hem etrafında hem de tel boyunca bobin benzeri bir şekilde yuvarlanmasıyla uygulanır. İyi bir yalıtım sağlamak ve nemin veya yoğuşmanın tele ulaşmasını önlemek için boşluk bulunmamalıdır. Bant sarılırken aynı anda hafifçe çekilerek elastik özelliğinin devreye girmesi sağlanmalıdır. Bandın esnekliği, onu sıkı tutmaya ve kabloya tam oturmasına yardımcı olur. Bununla birlikte, bant çok fazla gerilirse, teli tutma kabiliyeti büyük ölçüde azalacaktır.
Elektrik Bandı Renk Kodları ile İşaretleme
Elektrik bantları evrensel renk kodları sayesinde bir çeşit sözsüz iletişime de hizmet eder. Siyah bantlar belirli bir renk koduna işaret etmediği için en sık kullanılan elektrik bandı rengidir. Ayrıca siyah elektrik bantları diğer renkli bantlardan farklı olarak ultraviyole radyasyona karşı da dayanıklıdır. Bu sebeple direkt güneş ışığı alacak olan ya da farklı ışıklara direkt maruz kalan tellerde siyah bant kullanılmaktadır.
Beyaz ve gri elektrik bantları nötr kabloları belirtirler. Yeşil ve sarı/yeşil şeritli bantlar ise topraklama kablolarını işaret eder. Mavi, kırmızı ya da turuncu bantlar ise kablolarla gerilim ve faz oranlarına göre eşleşir.
Günlük Yaşamda Elektrik Bantlarının Kullanımı
Dayanıklılığı ve güvenlik önlemleri açısından aldığı görevler nedeniyle elektrik bantları sadece endüstri alanında görev almıyor. İnsanlar günlük yaşamlarında ve evlerde de bu bantlardan kullanıyorlar. Örneğin evlerimizde bulunan buzdolabı, televizyon, bilgisayar gibi büyük elektrikli cihazların kablolarının onarımı ve korunması konusunda elektrik bantları doğru tercih olabilir. Çünkü sabit tutma özelliği sayesinde bantlar kabloların harekete ve zamana karşı maruz kaldığı zararı en aza indirger. Küçük elektronik aletlerin ve hatta cam, kapı gibi evde basitçe onarımı ve korunması sağlanan yapıların ömrünü uzatır.
Elektrik bantlarının kullanım alanları ile ilgili daha da alan dışına çıkmak mümkün. Güçlü yapıştırıcı özelliği sayesinde; davul/bateri gibi müzik aletlerini çalan kişiler parmaklarına, tiyatro ve sinema sektörü oyuncuların konumu belirlemek için sahnede kullanıyorlar. Yine bilinenden farklı olarak ısı ve nem değişikliğine de dayanıklı olan bantlar dövüş sporcuları tarafından tekmeliklerinin kaymaması için sabitleme rolüyle tercih edilebiliyor.